تجلی نمادها در قالی ارمنی باف ایران

ارمنی باف در فرش شناسی ایران قالی ایرانی است که از زمان سکونت ارمنیان در ایرانِ عهد صفوی به دست ایرانیان ارمنی، در مناطقی از ایران، با حفظ ویژگی های اصیل قالی ایرانی، و متأثر از فرهنگ قالی بافی ارمنستانِ قدیم، بافته می شد. از مشترکات قالی ایرانی و ارمنی می توان به نقوشی خاص اشاره کرد که گاه، «نگاره های معنادار» یا «نماد» نامیده شده اند. قالی ارمنی باف نمادهایی دارد: از نماد «آب و اژدها» گرفته تا نماد های «اس شکل»، «چلیپایی»، «عقاب»، و «ماهی». با نظر به کمبود مطالعات انجام شده دربارۀ قالی ارمنی باف، هدف پژوهش حاضر این است که با معرفی و تحلیل نمادهای قالی ارمنی باف، به شناخت مشترکات فرهنگی و هنری دو قوم بزرگ ایرانی و ارمنی در قالی ارمنی باف بپردازد و مسئلۀ اثرپذیری قالی ارمنی باف از سنت قالی بافی ایرانی (ایرانی بودن قالی ارمنی باف) را آشکار سازد. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی و شیوۀ جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. پس از تحلیل نمادها این نتیجه حاصل شد که در این بیان نمادین گاه هدف هنرمند مفهوم اسطوره ای و یا دینی و آیینی بوده و گاه سودمندی و فایده رسانی گیاه یا حیوان مدنظر بوده است؛ همچنین پژوهش نشان داد که قالی ارمنی باف ایران از انواع قالی ایرانی است که از نظر نقشه کاملاً تحت تأثیر مضامین سنت قالی بافی ایرانی قرار دارد.